Selçuk Üniversitesi Doğanhisar Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Yavuz Selim Taşpınar, petrol türevli 4 farklı yakıt yangınının ses dalgalarıyla söndürülmesi ve yapay zeka yöntemleriyle analizinin gerçekleştirilmesine yönelik proje geliştirdi. Benzin, gaz yağı, tiner ve likit petrol gazı (LPG) ile ilişkili yangınlar ses dalgasıyla başarıyla söndürülebiliyor.
Doç. Dr. Yavuz Selim Taşpınar, yaptığı açıklamada Doç. Dr. Murat Köklü’nün danışmanlığında hazırladığı projenin Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklendiğini ve Türkiye’de ses dalgalarıyla yangına müdahale konusunda gerçekleştirilen ilk proje olduğunu söyledi. Taşpınar, “Yangın, bir oksitleyici (genellikle oksijen) ve yakıtın, ısının da etkisiyle kimyasal reaksiyonu sonucu ortaya çıkar. Bu üç unsurdan herhangi birinin yanma ortamında olmaması durumunda yangın sönmektedir” dedi. Alevler perde perde ayrılarak söndürülüyor
Taşpınar, doktora tezi çalışmasında yangının görüntü işleme algoritmalarıyla tespit edilip ses dalgalı yangın söndürme sistemiyle alevlere müdahale edilmesine imkan tanıyan 3 aşamalı bir yazılım geliştirdiğini belirterek, “Yazılım tarafından tespit edilen yangını, ses dalgalı yangın söndürme sistemi ile söndürebiliyoruz. Bu çerçevede Konya Teknik Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Altın’ın inşaat ve yangın alanındaki tecrübelerinden faydalanarak deneyler gerçekleştirdik. Deneyler öncesinde özel olarak yangın odası inşa ettik. Ses dalgalı yangın söndürme sistemi oluşturuldu ve farklı ses frekansı, mesafe, yakıt ve alev büyüklüklerinde toplam 17 bin 442 deney gerçekleştirildi” diye konuştu.
Taşpınar, yapılan tüm analiz ve sınıflandırma işlemleri sonucunda ses dalgalarının yangını söndürmesi için gerekli olan aralıkların tespit edildiğini dile getirerek şunları kaydetti: “Çalışmada 2-70 Hz ses frekansı ve 10-190 santimetre mesafe aralığında, 4 farklı yakıt ve 5 farklı alev büyüklüğünde deneyler yapılarak etkili alev söndürme aralıkları belirlendi. Örneğin LPG yakıtı için yapılan deneyler sonucunda 10-140 santimetre mesafe aralığında 10-45 Hz frekans aralığında alev etkili bir şekilde söndürülebildi. Ayrıca sistemin çalıştırılmasıyla oluşan hava akımının etkisi ile yakıt kabındaki soğumanın, normal şartlardaki soğumaya göre yaklaşık 2 kat daha hızlı olduğu gözlemlendi. Geliştirilen sistemde titreşimli ses frekanslarının, yangının meydana geldiği alanda alevleri perde perde ayırarak yangının söndürülmesinde etkili ve başarılı olduğunu tespit ettik.”
Sistem sayesinde kapalı ve açık alan ayırt etmeksizin bilgi işlem merkezlerinde, uçaklarda, uzay mekiklerinde ve hızlı tren gibi ortamlarda çıkan yangınlara hızlı bir şekilde müdahale edilebileceğini ifade eden Doç. Dr. Taşpınar, proje kapsamında tez çalışmasından 3 adet SCI-e endeksinde uluslararası yayın oluşturulduğunu sözlerine ekledi.