Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Ocak ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 34,7 ile yeşil fasulye oldu. Yeşil fasulyedeki artışı yüzde 29,8 ile salatalık, yüzde 28,4 ile ıspanak, yüzde 22,9 ile pırasa takip etti” dedi.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ocak ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını, narenciye üretiminde yaşanan sorunları, girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri ve aynı marka ürünlerin marketlerdeki fiyat değişimlerini değerlendirdi. Bayraktar, ocak ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 404,2 ile portakalda görüldüğünü belirterek, “Portakaldaki fiyat farkını yüzde 396,7 ile mandalina, yüzde 385,2 ile limon, yüzde 256,5 ile kuru soğan takip etti. Portakal ve mandalina 5 kat, limon 4,9 kat, kuru soğan 3,6 kat fazlaya satıldı. Üreticide 4 lira olan portakal 20 lira 17 kuruşa, 5 lira 25 kuruş olan mandalina 26 lira 8 kuruşa, 3 lira 83 kuruş olan limon 18 lira 58 kuruşa, 5 lira 8 kuruş olan kuru soğan 18 lira 11 kuruşa satıldı” diye konuştu. “Ocak ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 34,7 ile yeşil fasulye oldu”
Ocak ayında markette 42 ürünün 29’unda fiyat artışı, 13’ünde fiyat azalışı görüldüğü dile getiren Bayraktar, “Ocak ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 34,7 ile yeşil fasulye oldu. Yeşil fasulyedeki artışı yüzde 29,8 ile salatalık, yüzde 28,4 ile ıspanak, yüzde 22,9 ile pırasa takip etti. Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 20,7 ile kuru üzüm oldu. Kuru üzümdeki fiyat düşüşünü yüzde 10,8 ile fındık, yüzde 10 ile beyaz lahana, yüzde 9,1 ile maydanoz izledi” açıklamasında bulundu. “Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 27,3 ile portakalda görüldü”
Bayraktar, ocak ayında üreticideki ürünlerin fiyat değişimlerine de değinerek, üreticide 34 ürününün 24’ünde fiyat artışı, 2’sinde fiyat düşüşü görüldüğünü, 8 üründe ise fiyat değişimi olmadığını açıkladı. Bayraktar, “Üretici fiyatlarında kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru üzüm, kuru incir, Antep fıstığında fiyat değişimi yaşanmadı. Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 27,3 ile portakalda görüldü. Portakaldaki fiyat düşüşünü yüzde 10,8 ile yumurta izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 56,9 ile yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat artışını yüzde 53,4 ile salatalık, yüzde 53,1 ile marul, yüzde 47,6 ile patlıcan takip etti. Ocak ayında fiyatı en fazla artan ürün markette domates, üreticide yeşil soğan olurken, fiyatı en fazla düşen ürün markette kuru üzüm, üreticide portakal oldu” diye konuştu. “Üreticiler piyasanın canlanmasını, fiyatın yükselmesini bekliyor”
Üretici fiyat değişimlerinin nedenlerine değinen Bayraktar, “Bu üretim sezonuna maliyetin altında fiyatla başlayan üreticiler, halen sabırla piyasanın canlanmasını, fiyatın yükselmesini bekliyor. Bu yılki rekolte fazlası ve ihracatın sınırlı açılması kuru soğan üreticisini mağdur etti. Çiftçilerimiz Tarım Kredi Kooperatifleri ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nin devreye girerek çiftçiden alım yapmasını bekliyor. Yumurtadaki fiyat düşüşünün sebebi arz ve talepteki değişimden kaynaklandı. Yeşil soğan, salatalık, marul ve patlıcanda ise arzdaki azalma ürün fiyatlarının artmasına neden oldu” açıklamasında bulundu. “Ocak ayında aralık ayına göre amonyum nitrat gübresi yüzde 12,1 arttı”
Türkiye Ziraat Odaları aracılığıyla girdi piyasalarından alınan fiyat verilerini açıklayan Bayraktar, “Ocak ayında aralık ayına göre amonyum nitrat gübresi yüzde 12,1, amonyum sülfat gübresi yüzde 7, üre gübresi yüzde 4,5, DAP gübresi yüzde 0,4 oranında arttı. 20.20.0 kompoze gübresinin fiyatı ise yüzde 2,2 oranında düştü. Geçen yılın ocak ayına göre son bir yılda DAP gübresi yüzde 25,3, amonyum nitrat gübresi yüzde 22,1, amonyum sülfat gübresi yüzde 21,8, üre gübresi yüzde 16,9, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 15,7 oranında arttı. Süt yemi ocak ayında aralık ayına göre yüzde 4,7, besi yemi yüzde 4,6, son bir yılda süt yemi yüzde 43,3, besi yemi ise yüzde 41 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 2,11 oranında arttı. İlaç fiyatları aylık yüzde 3,18, yıllık yüzde 16,7 oranında arttı” dedi. “Çiftçilerimiz için mazot zorunlu bir üretim aracıdır”
Ocak ayında girdilerde aylık ve yıllık değişimde en fazla fiyat artışının mazotta görüldüğünü bildiren Bayraktar, “Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 12,2 artarken, son bir yılda yüzde 78,6 oranında arttı. En önemli girdilerden olan mazot toprak hazırlığından ekim, gübreleme, ilaçlama ve hasada kadar üretimin her aşamasında kullanılıyor. Mazot fiyatlarındaki değişim doğrudan üreticilerimizi ilgilendiriyor. Üreticilerimiz artan mazot fiyatları karşısında bahar aylarında kullanması gereken mazotu nasıl alacağını bugünden düşünür hale geldi. Tarım ve çiftçilerimiz için mazot zorunlu bir üretim aracıdır, tüketim maddesi değildir. Bu nedenle özel tüketim olarak düşünülmemeli ve vergi de konulmamalıdır” ifadelerini kullandı.
Bayraktar, artan fiyatların üretim maliyetlerini etkilememesi, üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması için mazot desteğinin artırılması ve desteklerin ödeme tarihinin öne çekilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.